Nadgodziny w pracy – co reguluje kodeks pracy? Kiedy należy się wynagrodzenie za nadgodziny?
Kodeks pracy reguluje wszystkie prawa i obowiązki między osobami zatrudnionymi (pracownikami) a właścicielami firm (pracodawcami). Znajdziemy w nim szczegółowe informacje, nie tylko o obowiązkach pracodawcy i pracownika, wynagrodzeniu czy bezpieczeństwie i higienie pracy, ale również przepisy związane z czasem wykonywanej pracy i tzw. nadgodzinami, czyli wykonywaniu pracy poza jej normalnymi godzinami (tzw. godziny ponadwymiarowe pracy).
Zgodnie z definicją, nadgodziny powstają na skutek dłuższego pracowania w czasie doby, niż jest przewidziane w normie czasu pracy pracownika lub harmonogramie na wskazany dzień. Jednak co ważne, są one wynikiem polecenia pracodawcy, a więc musi on nakazać pracownikowi zostać dłużej w pracy, lub także w sytuacji, gdy pracodawca wiedział, iż pracownik został dłużej w pracy i nie wyraził on jasnego sprzeciwu.
Co w przypadku, jeśli pracownik poświęci dodatkowy czas poza wymiarem pracy, jednak wyłącznie z własnej woli? Niestety w takim przypadku pracownikowi, nie należy się wynagrodzenia z wykonaną pracę. Własna inicjatywa, bez wiedzy pracodawcy nie wystarcza, by otrzymać dodatkowe wynagrodzenie.
Wynagrodzenie za nadgodziny
Jaka wysokość wynagrodzenia należy się pracownikowi za pracę w godzinach nadliczbowych? Zgodnie z art. 1511 § 1 za pracę w godzinach nadliczbowych, poza standardowym wynagrodzeniem, pracownikowi należy się także do dodatek w następującej wysokości:
- 100 proc. wynagrodzenia – w przypadku pracy w godzinach nadliczbowych, które przypadają w nocy lub w niedzielę i święta, pod warunkiem, że nie są one dla pracownika dniami pracy, zgodnie z dotyczącym go harmonogramem czasu pracy. Ponadto 100 proc. wynagrodzenia przysługuje pracownikowi, gdy podejmie pracę w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
- 50 proc. wynagrodzenia – w przypadku pracy w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określa to punkt powyżej.
Dodatkowo, warto też wiedzieć, że zgodnie z kodeksem pracy, nadgodziny są sytuacją wyjątkową, dlatego nie można planować ich z góry na dany miesiąc. W takiej sytuacji, gdy nadmiar pracy jest przewidziany, pracodawca powinien zatrudnić kolejną osobę lub np. przedłużyć wymiar czasu pracy.
Spór z pracodawcą o nadgodziny
W naszym kraju bardzo często zdarzają się sytuacje, w których pracodawca nakazuje pracownikowi wykonać pracę w nadmiarowych godzinach, ale nie traktuje je oficjalnie jako nadgodzin i nie chce przez to za nie zapłacić. Dlatego w sporze o nadgodziny w pracy, warto skorzystać z pomocy adwokata specjalizującego się w prawie pracy. Dobry prawnik z prawa pracy pomoże skutecznie wyegzekwować zaległe wynagrodzenia za dodatkowe godziny pracy oraz poprowadzić taką sprawę przed sądem.