Środki ochrony indywidualnej – jakie obowiązki ma pracodawca?
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie swoim podwładnym bezpieczeństwa w trakcie wykonywanych przez nich obowiązków. Pracodawca musi zadbać o to, by podwładny posiadał odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożenia środki ochrony indywidualnej. Wśród nich znajdują się środki ochrony głowy, twarzy i oczu, środki ochrony kończyn, układu oddechowego czy odzież ochronna. Jakie przedmioty i akcesoria mieszczą się w pojęciu środków ochrony indywidualnej, jak je dobierać, stosować i jakie w związku z tym obowiązki ciążą na pracodawcy – o tym opowiemy w poniższym artykule.
Zobowiązania pracodawcy
W związku z występowaniem różnego typu zagrożeń w miejscu pracy, na barkach przełożonego spoczywa szereg obowiązków, których spełnienie warunkuje odpowiednią ochronę zdrowia oraz życia pracownika przed czynnikami niebezpiecznymi lub uciążliwymi. Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy:
- ustalenie jakie środki ochrony indywidualnej są niezbędne do wykorzystania ich w środowisku pracy. Ostateczny dobór powinien być poprzedzony rozmową na ten temat z pracownikami lub ich przedstawicielami.
- udostępnienie do użytku owych środków ochrony podwładnym oraz osobom z zewnątrz, które dokonują kontroli terenu lub wykonują na terenie zakładu drobne prace. Wszelkie środki ochrony indywidualnej, które są udostępniane pracownikom muszą spełniać wymogi dotyczące oceny zgodności. Świadectwem spełnienie takich kryteriów jest oznakowanie środków ochrony indywidualnej znakiem CE.
- udostępnienie pracownikom nowych środków ochrony indywidualnej, jeśli te dotychczas używane stracą swoje właściwości ochronne, ważność lub ulegną zniszczeniu.
- pranie, odkażanie, odpylanie i konserwacja owych środków.
Odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej na danym stanowisku uwzględniają:
- rodzaj zajęć wykonywanych przez pracownika,
- typy czynników szkodliwych oraz stopień ich natężenia,
- informacje na temat części ciała, które są narażone na działanie czynników szkodliwych lub niebezpiecznych,
- pozycję, w jakiej wykonywana jest praca,
- sposób, w jaki pomieszczenia są wietrzone,
- stopień uciążliwości pracy,
- czas, w jakim pracownik musi przebywać w strefie zagrożonej i możliwości jego ograniczenia,
- konieczność zmiany miejsca pracy i jej zasięgu,
- inne, dodatkowe zagrożenia jak np. pożarowe.
Typy środków ochrony indywidualnej
Mówiąc o środkach ochrony indywidualnej mamy na myśli ubrania oraz dodatkowe akcesoria i przedmioty, które zakłada lub nosi ze sobą pracownik, aby ochronić swoje ciało przed działaniem czynników, które mogą stwarzać zagrożenie dla jego zdrowia lub życia. Środki te stosuje się w celu ochrony przed czynnikami chemicznymi, mechanicznymi, termicznymi, optycznymi i wieloma innymi. Poniższa tabela przedstawia różne typy środków ochrony indywidualnej wraz z ich przykładami:
- środki ochrony głowy: kaski, hełmy ochronne, hełmy przeciwhałasowe
- środki ochrony twarzy i oczu: okulary ochronne, nauszniki, osłony twarzy
- środki ochrony kończyn: rękawice ochronne, obuwie ochronne, ochraniacze
- środki ochrony układu oddechowego: maski filtrujące, ochronne, wspomagane wentylatorem
- odzież ochronna: kurtki, peleryny, fartuchy, kombinezony przeciwpyłowe
Instrukcja obsługi
Aby środki ochrony indywidualnej dobrze spełniały swoją funkcję każdy pracownik, który z nich korzysta musi być zapoznany z szczegółową instrukcją ich obsługi. W instrukcji powinny się znaleźć informacje na temat:
- prac, których wykonywanie uzasadnia użycie środków ochrony indywidualnej,
- występującego rodzaju zagrożenia, w tym określenia czy jest to czynnik uciążliwy czy niebezpieczny dla zdrowia,
- długości okresu ich stosowania oraz sytuacji, które zobowiązują do tego pracownika,
- sposobu korzystania oraz jego konserwacji,
- możliwości przechowywania,
- kontrolowania cech przydatności.
Jak stosować środki ochrony indywidualne – przepisy prawne
Kwestie dotyczące zasadności wykorzystania środków ochrony indywidualnej zostały prawnie uregulowane w załączniku nr 2 dołączonym do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku.
Wszelkie środki ochrony indywidualnej muszą być:
- dopasowane do rodzaju zagrożenia, panujących warunków w zakładzie pracy oraz na danym stanowisku, stanu zdrowia pracownika oraz jego specjalnych potrzeb.
- użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem, które jest zapisane w instrukcji. Pracodawca ma prawo egzekwować właściwe wykorzystanie tych środków przez pracownika.
- przypisane konkretnemu pracownikowi i wykorzystywane tylko przez niego. W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się jednak, by np. z odzieży ochronnej, która jest w odpowiedni sposób prana i odkażana korzystało kilku pracowników jak np. w przypadku odzieży dla personelu medycznego, gdzie zapewnienie kilku kompletów ubrań dla każdego spośród wielu pracowników byłoby trudne.
- tak dobrane, by nie utrudniały pracy i nie zmniejszały właściwości ochronnych ich poszczególnych elementów (w sytuacji gdy pracownik korzysta w trakcie wykonywania swoich obowiązków z więcej niż jednego środka ochrony) .
Środki ochrony indywidualnej – niezbędne wyposażenie każdego pracownika
W trakcie wykonywania prac budowlanych, we wnętrzach urządzeń technicznych, w kanałach, zbiornikach czy w pracach z wykorzystaniem materiałów niebezpiecznych używanie środków ochrony indywidualnej jest absolutną koniecznością. Pracodawca, który nie dostarczy pracownikowi takich środków, które w sposób skuteczny zabezpieczą go przed ryzykiem utraty życia lub zdrowia musi się liczyć z tym, że pracownik może odmówić wykonywania swoich obowiązków, co jest zgodne z art. 210 Kodeksu Pracy. Wcześniej jednak podwładny musi powiadomić o tym swojego przełożonego.
Artykuł powstał przy współpracy z firmą SafetyExpert, zajmującej się wszechstronnym wspieraniem swoich klientów w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony.
Źródło: www.przepisy.gofin.pl
Przydatny artykuł. Warto dopisać ze bardzo istotne jest to aby uświadomić każdego pracownika, że także on powinien zgłaszać zapotrzebowanie na to co mu potrzebne i kontrolować zużycie (szef nie zawsze wszytko zobaczy). Zaopatrzenie dla firm w SOI natomiast warto realizować za pośrednictwem hurtowni. Wtedy jest nawet o 30% taniej.