Branżami, w których najczęściej dochodzi do wypadków i utraty zdrowia w pracy są przemysł wydobywczy i budownictwo. Można więc powiedzieć, że są to najbardziej niebezpieczne sektory zatrudnienia. Za zapewnienie bezpieczeństwa w czasie pracy odpowiedzialny jest pracodawca – to na nim spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikom odpowiednich i sprawnych narzędzi czy sprzętów oraz ochronnej odzieży.

Natomiast zarówno pracodawca, jak i zatrudnieni zobowiązani są do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – przed podjęciem zatrudnienia powinni być w tym zakresie odpowiednio przeszkoleni. Każdy wypadek w miejscu pracy musi być odpowiednio raportowany a na podstawie zajścia należy wyciągnąć wnioski co do zapewnienia bezpieczeństwa – procedury w tym zakresie muszą być na bieżąco usprawniane.

Utrata zdrowia w miejscu pracy – przepisy

Jeśli pracodawca narusza przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, grozi mu odpowiedzialność karna. Każde narażenie pracownika na utratę zdrowia lub życia podlega kodeksowi karnemu. Pracodawca ma obowiązek dołożyć wszelkich starań by zagrożenia w miejscu pracy eliminować na bieżąco. Jeśli nie jest to możliwe, musi on podejmować działania w celu ich minimalizowania i dostosowywać do nich warunki pracy. Kodeks pracy mówi także o obowiązku podejmowania działań zapobiegających występowaniu chorób zawodowych i innych chorób, jakie mogą występować u pracowników związanych ze specyfiką zatrudnienia (np. choroby alergiczne, choroby płuc na skutek wdychania szkodliwych substancji).

Każdy wypadek w miejscu pracy skutkujący utratą zdrowia przez pracownika lub jakakolwiek inna przyczyna utraty zdrowia w pracy przez zatrudnionego, podlega obowiązkowi wypłacenia przez pracodawcę zadośćuczynienia. Wypadek podczas wykonywania obowiązków służbowych obejmuje ubezpieczenie z zakładu ubezpieczeń społecznych – nie zawsze koszty leczenia i rehabilitacji pokrywane są jednak w całości. Składki na ubezpieczenie wypadkowe odprowadzane przez pracodawcę w takiej sytuacji pokrywają również opłaty takie jak zasiłek chorobowy czy zasiłek z tytułu niezdolności do pracy (renta). Przepisy kodeksu cywilnego mówią jednak, że w przypadku utraty zdrowia na skutek wypadku w miejscu pracy (jeśli odpowiedzialny jest pracodawca), poszkodowany może żądać od zatrudniającego odszkodowania. Jego przeznaczeniem jest wyrównanie szkód jakie w wyniku wypadku poniósł pracownik, a które nie zostały pokryte z ubezpieczenia funduszu wypadkowego.

Obowiązkiem pracodawcy jest także zrekompensowanie kosztów leczenia, jeśli to on jest odpowiedzialny za zaistniałą sytuację. Jeśli poszkodowany utracił zdolność do dalszej pracy, może także żądać wypłaty renty – przepisy nie ograniczają poszkodowanego w możliwościach uzyskania zadośćuczynienia poniesionych szkód. Należy jednak pamiętać, że pierwszą instytucją, która powinna pokryć wszystkie koszty związane z wypadkiem jest ZUS. Dopiero, gdy rekompensata ta jest niewystarczająca, pracownik może zgłosić się o dalsze pokrywanie kosztów do pracodawcy – zadośćuczynienie to ma charakter uzupełniający.

Utrata zdrowia w miejscu pracy – odszkodowanie

Pracownik poszkodowany na skutek wypadku w miejscu pracy ma możliwość zwrócenia się do pracodawcy o wypłatę odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Najpierw jednak musi zaczekać na zatwierdzenie roszczeń w oparciu o ustawę wypadkową. Następnie, jego głównym zadaniem jest udowodnienie, że to pracodawca ponosi odpowiedzialność za wypadek – nie wystarczy w tym celu jedynie fakt, że wypadek miał miejsce.

Poszkodowany musi więc dowieść, że utrata jego zdrowia nastąpiła z winy pracodawcy a szkoda ma związek przyczynowy z miejscem pracy. Przyczyną takiego stanu rzeczy mogły być np. nieodpowiednie zabezpieczenia, niesprawny sprzęt lub brak odzieży ochronnej. Wszystkie te przyczyny wskazują na niepodważalną winę pracodawcy – ma on obowiązek zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Procedury postępowania w celu ustalenia okoliczności zajścia zawarte są w kodeksie pracy. Po sporządzeniu protokołu przez specjalnie powołany zespół, poszkodowany pracownik ma do niego wgląd – może wówczas wnieść zastrzeżenia. Jeśli natomiast zgadza się z treścią dokumentu, będzie on podstawą żądania od pracodawcy wypłaty zadośćuczynienia za utratę zdrowia.